นาฏศิลป์ศิลปะการแสดงที่เป็นเอกลักษณ์และวัฒนธรรมของประเทศไทย เป็นศิลปะแขนงหนึ่งที่มาในรูปแบบการแสดง มีประวัติความเป็นมาอย่างยาวนาน อยู่เคียงคู่สังคมและวัฒนธรรมไทยตั้งแต่สมัยโบราณ แต่ปัจจุบันด้วยกระแสสังคมที่เปลี่ยนไปนี้ทำให้นาฏศิลป์ไทยถูกกลืนหายไปกับเวลาที่เพิ่มมากขึ้น คนเริ่มสนใจและละเล่นนาฏศิลป์น้อยลงมาก เห็นได้จากการแสดงที่หาดูได้ยากขึ้น แม้จะมีเทคโนโลยีที่สามารถรับชมรายการต่างๆได้ง่ายขึ้น
แต่กลับเป็นเรื่องยากที่จะชมนาฏศิลป์ไทยทั้งๆที่มีโซเชียลมีเดียมากมายหลายช่องทาง บางคนอาจจะลืมไปแล้วว่านาฏศิลป์ไทยมีอะไรบ้าง หรือเด็กสมัยใหม่อาจจะยังไม่ทราบว่านาฏศิลป์ไทยคืออะไร มีการแสดงอะไรบ้าง วันนี้เราจะมารวบรวมประเภทของนาฏศิลป์ไทยต่างๆเพื่อให้ทุกคนได้ทราบและพอเข้าใจกัน
นาฏศิลป์ไทยแบ่งได้ตามลักษณะรูปแบบการแสดง ได้เป็น 4 ประเภท ดังนี้
- โขน
เป็นศิลปะการแสดงชั้นสูงของไทย เอกลักษณ์ของโขน ในสมัยก่อนนิยมจัดแสดงเฉพาะงานพิธีที่มีความสำคัญเท่านั้น คือ ผู้แสดงต้องสวมหัวที่เรียกว่า โขน ตลอดระยะเวลาที่แสดง และใช้ท่าทางการเต้นไปตามบทพากย์ และตามทำนองเพลงของวงปี่พาทย์ ซึ่งเรื่องที่นิยมแสดงในโขน คือ เรื่องรามเกียรติ์
- ละคร
ศิลปะการแสดงตามเรื่องราวผ่านการร่ายรำ ซึ่งมีการพัฒนามาจากการเล่านิทาน เอกลักษณ์ของละครคือผู้แสดงจะต้องแสดงลีลา ท่าทางให้เข้ากับบทละคร บทร้อง ทำนองเพลงที่วงปี่พาทย์บรรเลง ในสมัยก่อนมีการแบ่งละครเป็นของชาวบ้านและของหลวง ได้แก่ ละครนอก ละครใน และละครโนราชาตรี
- รำและระบำ
ศิลปะการแสดงด้วยการร่ายรำประกอบดนตรี บทเพลงและบทขับร้อง โดยไม่ได้แสดงไปตามเรื่องราว
3.1 รำ คือ การร่ายรำที่มีผู้แสดงตั้งแต่ 1-2 คน โดยมีการร่ายรำให้เข้ากับจังหวะ ทำนองเพลงที่บรรเลงประกอบการแสดง ไม่ได้แสดงเป็นเรื่องราว และอาจมีบทขับร้องประกอบทำนองเพลงด้วย เช่น การรำเดี่ยว การรำคู่ การรำอาวุธ รำแม่บท เป็นต้น
3.2 ระบำ คือ การร่ายรำที่มีผู้แสดงตั้งแต่ 2 คนขึ้น มีการแสดงลักษณะเดียวกับการรำ ไป โดยมีการร่ายรำให้เข้ากับจังหวะ ทำนองเพลงที่บรรเลงประกอบการแสดง ไม่ได้แสดงเป็นเรื่องราว และอาจมีบทขับร้องประกอบทำนองเพลงด้วย แต่การระบำมักจะบรรเลงด้วยวงปี่พาทย์ เช่น ระบำกฤดาภินิหาร ระบำฉิ่ง ระบำสี่บท
๔. การแสดงพื้นเมือง
ศิลปะแห่งการแสดงที่มีการรำ การระบำ หรือการละเล่นอันเป็นเอกลักษณ์ของประชากรในท้องถิ่นต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการละเล่นดนตรี การรำ การบรรเลงเพลง
นี่ก็เป็นเพียงประเภทของนาฏศิลป์ไทยอย่างพอสังเขปเท่านั้น นาฏศิลป์ไทยเป็นศิลปะการแสดงที่ควรค่าแก่รักษาไว้ เพราะเป็นศิลปะการแสดงที่มีความสง่างามและเสน่ห์ที่ไม่อาจหาชมได้จากที่ไหนอีก การรักษาไว้ซึ่งนาฏศิลป์ไทยก็เหมือนกันรักษาศิลปะและวัฒนธรรมของไทยให้ยังคงมีอยู่ตลอดไป เพื่อที่จะส่งต่อให้รุ่นลูกรุ่นหลานได้รู้ซึ้งในศิลปะการแสดงของไทย หากเรามัวแต่หลงใหลไปกับเทคโนโลยี ความทันสมัยต่างๆ นาฏศิลป์ไทยอาจถูกกลืนหายไปได้
จนไม่รู้ไว้ให้เราได้ชื่นชม เมื่อรู้ตัวอีกทีเราอาจเหลือเพียงชื่อเรียกขานนาฏศิลป์เหล่านั้น แต่ไม่เหลือไว้ซึ่งศิลปะการแสดงให้เห็นอีกต่อไปแล้ว ฉะนั้นแล้วเราต้องมาเริ่มเรียนรู้นาฏศิลป์ไทยกัน แม้ไม่อาจจะทำการแสดงได้ แต่การรู้จักไว้ย่อมเป็นประโยชน์อย่างหนึ่ง อย่างน้อยก็สามารถบอกต่อ สอนรุ่นน้อง รุ่นลูก รุ่นหลานให้รู้จักกับศิลปะและวัฒนธรรมไทยได้บ้างย่อมดีกว่าการที่ไม่รู้อะไรเลย
ได้รับการสนับสนุนโดย ufabet